Bộ trưởng Bộ Công an vừa ký ban hành Thông tư 103/2025/TT-BCA, quy định Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trang bị, bố trí phương tiện phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và cứu nạn, cứu hộ (CNCH) (QCVN 10:2025/BCA) áp dụng cho nhà và công trình. Quy chuẩn có hiệu lực từ ngày 30/12/2025.
Quy chuẩn mới được áp dụng với mọi tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trang bị, bố trí phương tiện PCCC, CNCH trên lãnh thổ Việt Nam. Nội dung điều chỉnh áp dụng với các công trình xây mới, cải tạo làm tăng quy mô, thay đổi công năng hoặc mức nguy hiểm cháy nổ. Các khu vực thuộc phạm vi đô thị, khu dân cư, công nghiệp, du lịch, nghiên cứu, đào tạo, thể dục thể thao… đều chịu tác động của quy chuẩn này.
Đối với công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh, đơn vị có thể lựa chọn áp dụng theo quy chuẩn. Trường hợp có quy chuẩn riêng cho từng loại công trình, sẽ ưu tiên áp dụng theo quy định đó.
Việc trang bị phương tiện PCCC, CNCH tuân thủ theo các tiêu chuẩn viện dẫn trong quy chuẩn. Nếu chưa có quy định cụ thể, có thể áp dụng tiêu chuẩn quốc gia, quốc tế, khu vực hoặc nước ngoài theo quy định pháp luật về tiêu chuẩn – quy chuẩn kỹ thuật.
Với các công trình đặc thù như nhà máy điện, cơ sở hạt nhân, kho và nhà máy liên quan đến vật liệu nổ, dầu khí, bãi đỗ xe, cảng xuất nhập dầu mỏ và khí đốt…, ngoài yêu cầu của QCVN 10:2025/BCA còn được phép lựa chọn bộ tiêu chuẩn phù hợp khác.
Trong một số trường hợp đặc biệt, có thể thay thế yêu cầu của quy chuẩn nếu có luận chứng kỹ thuật rõ ràng về giải pháp bổ sung đảm bảo an toàn cháy nổ, được cơ quan quản lý PCCC có thẩm quyền chấp thuận. Với các công trình thuộc Điều 9 khoản 1 Thông tư 36/2025/TT-BCA phải được Cục Cảnh sát PCCC và CNCH đồng ý. Với các công trình tại khoản 2, dù không thuộc diện thẩm định thiết kế PCCC nhưng phải trang bị phương tiện PCCC, CNCH thì cần được Công an cấp tỉnh phê duyệt.
Việc ban hành quy chuẩn mới giúp thống nhất yêu cầu kỹ thuật, tạo cơ sở pháp lý cho công tác PCCC, đồng thời mở ra cơ chế linh hoạt trong áp dụng tiêu chuẩn, giảm chi phí đầu tư mà vẫn đảm bảo an toàn công trình.
Bỏ quy định phải dự trữ không ít hơn 10% số lượng bình chữa cháy
Quy chuẩn được xây dựng trên cơ sở tham khảo TCVN 3890:2023 Phòng cháy chữa cháy - Phương tiện phòng cháy và chữa cháy cho nhà và công trình - Trang bị, bố trí. Tuy nhiên, căn cứ vào sự phát triển của khoa học công nghệ, cũng như tham khảo quy định của một số nước tiên tiến trên thế giới, Bộ Công an đã xây dựng nội dung của quy chuẩn theo hướng giảm nhiều quy định, yêu cầu so với TCVN 3890:2023, trong đó có một số nội dung chính, cụ thể như sau:
1. Về quy định trang bị bình chữa cháy: QCVN 10:2025/BCA đã bỏ quy định yêu cầu phải dự trữ không ít hơn 10% số lượng bình chữa cháy cho nhà, công trình.
2. Về quy định trang bị hệ thống báo cháy tự động và hệ thống chữa cháy tự động
2.1. Hệ thống báo cháy tự động: QCVN 10:2025/BCA đã giảm loại hình công trình thuộc diện phải trang bị hệ thống báo cháy tự động. Theo đó, một số loại hình công trình được giảm bớt không phải trang bị hệ thống báo cháy, gồm: nhà lưu trữ sách, thư viện có tổng diện tích nhỏ hơn 300 m2; bảo tàng, nhà triển lãm, nhà trưng bày có tổng diện tích nhỏ hơn 300 m2; buồng sơn, buồng sấy, thùng, téc sử dụng chất lỏng dễ cháy; gian phòng hạng nguy hiểm cháy E, gian phòng hạng nguy hiểm cháy C4 trong các nhà sản xuất, nhà kho; công trình cáp trong nhà máy điện, trạm biến áp có sử dụng cáp chậm cháy; nhà ở riêng lẻ.
2.2. Hệ thống chữa cháy tự động: QCVN 10:2025/BCA đã giảm loại hình công trình thuộc diện phải trang bị hệ thống chữa cháy tự động. Theo đó, một số loại hình công trình được giảm bớt không phải trang bị hệ thống chữa cháy tự động, gồm: nhà chung cư có chiều cao phòng cháy và chữa cháy dưới 30 m; nhà chung cư có chiều cao phòng cháy và chữa cháy dưới 100 m không yêu cầu lắp đặt chữa cháy tự động trong các phòng ngủ (mà chỉ yêu cầu lắp đặt 1 đầu phun tại cửa căn hộ); nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non và cơ sở giáo dục mầm non khác theo quy định của pháp luật về giáo dục có quy mô dưới 4 tầng hoặc có tổng diện tích sàn dưới 5.000 m2; nhà dưỡng lão, nhà chăm sóc người khuyết tật có tổng diện tích sàn dưới 500 m2; bảo tàng, nhà triển lãm, nhà trưng bày có tổng diện tích sàn dưới 500 m2; nhà chế biến, lưu trữ nông sản dạng hạt có tổng diện tích sàn dưới 3000 m2; gian phòng lưu trữ cao su, hạt nhựa, diêm, kim loại kiềm, sản phẩm pháo hoa, len, lông thú có diện tích nhỏ hơn 100 m2 trong các cơ sở công nghiệp; buồng sơn, buồng sấy, thùng, téc sử dụng chất lỏng dễ cháy; gian phòng hạng nguy hiểm cháy E, gian phòng hạng nguy hiểm cháy C4 trong các nhà sản xuất, nhà kho; công trình cáp trong nhà máy điện, trạm biến áp có sử dụng cáp chậm cháy; nhà ở riêng lẻ; khoảng không gian phía trên trần giả hoặc dưới sàn nâng có chiều cao khoảng không gian.
Giảm 99% công trình phải tự đầu tư hệ thống nước chữa cháy ngoài nhà
3. Về quy định trang bị hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà được điều chỉnh trong Phụ lục C theo hướng giảm tối đa, kết hợp với quy định về trách nhiệm phải đầu tư hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà thuộc về UBND, các chủ đầu tư hạ tầng tại Nghị định 105/2025/NĐ-CP cho kết quả giảm đến 99% số lượng công trình độc lập không còn thuộc diện phải trang bị hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà, giảm chi phí đầu tư cho người dân, doanh nghiệp.
4. Về quy định trang bị phương tiện chữa cháy cơ giới:
- Bỏ quy định về trang bị tàu chữa cháy cho cảng biển; chỉ yêu cầu đối với bến cảng chuyên dùng LNG khi tiếp nhận tàu hoặc thiết bị có dung tích chứa từ 8.000 m3 trở lên, và cho phép sử dụng tàu lai dắt thay thế cho tàu chữa cháy.
- Bỏ quy định yêu cầu trang bị xe chữa cháy đối với: kho dự trữ cấp Quốc gia, Bộ, ngành; nhà máy điện hạt nhân; nhà máy giấy; nhà máy xi măng; nhà máy phân đạm; cơ sở khai thác khoáng sản.
- Nâng quy mô yêu cầu và giảm số lượng xe chữa cháy phải trang bị đối với: kho dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ, khu công nghiệp, cụm công nghiệp; nhà máy nhiệt điện; nhà máy thủy điện, nhà máy dệt.
- Bổ sung quy định cho phép các cơ sở sử dụng chung xe chữa cháy; quy định cho phép đầu tư xe chữa cháy theo phân kỳ đầu tư dự án, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
5. Về quy định trang bị hệ thống loa thông báo và hướng dẫn thoát nạn
- Bỏ quy định trang bị hệ thống loa thông báo và hướng dẫn thoát nạn đối với nhà kho có tổng diện tích sàn từ 18.000 m2 và từ 50 người trở lên trên một tầng.
- Giảm đối tượng phải trang bị hệ thống loa thông báo và hướng dẫn thoát nạn đối với nhà sản xuất, theo đó nhà sản xuất có tổng diện tích sàn từ 18.000 m2 và từ 50 người đến 300 người trên một tầng (trước đây thuộc diện phải trang bị) nay không thuộc diện trang bị hệ thống này.
